Kinh tế thế giới trong tuần: Trung Quốc có ngăn được lạm phát

Thế giới sắp bước sang năm 2011, kinh tế thế giới cũng chuẩn bị tạm biệt năm 2010 với bao sự kiện đáng nhớ. Có quốc gia cho rằng kinh tế năm 2010 là năm "đáng quên", ngược lại quốc gia khác cho rằng "cần phải nhớ" khi nói về kinh tế năm 2010. Thế giới thật đa dạng, thật muôn màu.

Nước Mỹ vẫn trung thành với "chiến lược" thâm hụt ngân sách,  "bơm" tiền, giảm thuế và cải cách phố Wall nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trung Quốc "hân hoan" khi GDP giữ vị trí thứ 2 thế giới, tiến hành điều chỉnh tỷ giá nhưng cũng hết sức cảnh giác khi lạm phát đã vượt ngưỡng (5,1%) và trở thành vấn đề kinh tế lớn nhất tại thời điểm này.

Châu Âu từ "lục địa già", từ "Châu Âu già cỗi" trở thành Châu Âu "nợ công" và tương lai đồng Euro đang ở thời điểm nhạy cảm nhất.

Nhật Bản có một năm "đáng quên" khi đồng Yên lên giá theo chiều "thẳng đứng" dẫn đến Chính Phủ phải đơn phương can thiệp nếu không muốn kinh tế rơi vào suy thoái.

Kinh tế thế giới năm 2010 chứng kiến thế chủ động đã được chuyển từ nhóm G7 sang các nền kinh tế mới nổi, chứng kiến sự chuyển giao vị trí thứ 2 từ Nhật Bản cho Trung Quốc, chứng kiến vai trò và ảnh hưởng của nhóm G20 đối với kinh tế toàn cầu và chứng kiến nguy cơ "chiến tranh" tiền tệ giữa các nền kinh tế lớn nhất.

Mỹ: Tăng trưởng của Mỹ trong quí 3 đạt 2,6% là thông tin kinh tế quan trọng nhất về nước Mỹ trong tuần.

Tuy tỷ lệ tăng trưởng không phải cao nhưng vẫn là điều "tốt lành" nếu so với tăng trưởng GDP quí 2 (1,7%). Với kết quả công bố GDP của 3 quí trong năm 2010, chúng ta có thể nhận thấy tính không ổn định, không chắc chắn của kinh tế Mỹ. Quí 1 tăng trưởng khá với 3,75, quí 2 "rơi" xuống 1,7% và quí 3 "gượng" lên với 2,6%.

Điều này cho phép chúng ta có thể đi đến nhận xét, kinh tế Mỹ tại thời điểm hiện nay nếu rời các gói kích thích, nếu rời chương trình nới lỏng định lượng, nếu tăng lãi suất...thì chưa biết điều gì sẽ xảy ra với kinh tế Mỹ. Sự "mong manh" của kinh tế Mỹ sau khủng khoảng là như vậy.

Trong một diễn biến khác, ngày 17/12 Tổng thống B.Obama đã ký ban hành luật Cắt giảm thuế trị giá 858 tỷ USD gây nhiều tranh cãi. Dư luận đánh giá đây là chiến thắng của Tổng thống B.Obama trong cuộc chiến với "trì trệ" với "u ám" của kinh tế Mỹ.

Tuy nhiên dư luận Mỹ có nhiều quan điểm khác nhau đối luật Cắt giảm thuế. Quan điểm ủng hộ cho rằng mọi người đều có lợi và thất nghiệp có thể giảm dưới mức 9,6% trong năm 2011.

Quan điểm bi quan cho rằng mục đích giảm thất nghiệp có tương xứng với việc cắt giảm 858 tỷ USD không?

Ngoài ra “những ảnh hưởng tiêu cực đối với tài chính công sẽ lấn át những hệ quả tích cực của tăng trưởng kinh tế. Trừ phi có những biện pháp bù trừ, còn không thì chương trình này sẽ gây ảnh hưởng tín dụng tiêu cực với Mỹ đồng thời đe dọa tới bậc tín dụng Aaa của Mỹ trong 2 năm tới”, quan điểm của Moody’s.

Thế mới biết không có một giải pháp, không có một chương trình kinh tế tối ưu cho từng nền kinh tế, điều này đúng với cả kinh tế Mỹ.

Trung Quốc: Đã có tín hiệu tốt trong việc ngăn chặn lạm phát ở Trung Quốc. Theo tin tức mới nhất, giá thực phẩm đã giảm lần đầu tiên và ở mức giảm 19%, đây là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả của công tác chống lạm phát ở Trung Quốc.

Cần biết rằng lạm phát tăng ở đất nước đông dân nhất này có nguyên nhân lớn từ việc tăng giá các loại thực phẩm. Do vậy việc thực phẩm giảm giá tạo cơ sở thuận lợi cho việc xử lý lạm phát ở giai đoạn tiếp theo.

Sự tin tưởng trong việc ngăn chặn lạm phát được thể hiện qua phát biểu của một quan chức ngân hàng Trung Quốc khi cho rằng “Thời kỳ lạm phát vừa qua không giống những thời kỳ lạm phát cao mà Trung Quốc đã đương đầu trước đây”, ông Liu Mingkang.

Tuy nhiên không chỉ thực phẩm tăng giá, vào thời điểm cuối tháng 8/2010 tình trạng tăng giá cũng diễn ra trong lĩnh vực công nghiệp khi một số loại vật tư đã tăng từ 5,3% đến 21%.

Trong việc xử lý lạm phát, có lẽ căn cứ đặc điểm của kinh tế và tài chính của mình, Trung Quốc lại nghiêng về giải pháp tăng dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng thương mại (tăng 6 lần trong năm 2010).

Biện pháp nâng lãi suất chưa được cho là cần thiết. Có quan điểm cho rằng, nếu Trung Quốc tăng lãi suất, dòng tiền nóng sẽ tràn vào và gây "náo loạn" trong lĩnh vực chứng khoán hoặc bất động sản và gây bất lợi cho kinh tế Trung Quốc tại thời điểm này. Cách giải thích này không phải là không có cơ sở.

Một lý do nữa chứng minh tăng lãi suất thời điểm này chưa phải là sự lựa chọn hợp lý khi vấn đề tín dụng vẫn ở tình trạng ổn định, khi lượng cung tiền trong 11 tháng đạt 7.440 tỷ/7.500 tỷ NDT của năm 2010.

Ngăn chặn lạm phát tăng cao luôn là bài toán nan giải cho việc điều hành kinh tế vĩ mô của nhiều quốc gia, Trung Quốc cũng không phải là ngoại lệ.

Châu Âu: Khủng khoảng nợ công ở Hy Lạp và Ireland trong năm 2010 đã mang lại những hệ quả không hề mong muốn cho Châu Âu, cho EU và khu vực đồng Eurozone.

Không chỉ phê phán kinh tế và cách điều hành kinh tế của 2 nước nêu trên, các  nhà phân tích còn hoài nghi về tương lai của đồng Euro. Hoài nghi đồng Euro trong cơn bão "nợ công" là điều có thể, nhưng cho rằng đồng Euro đã đi đến những bước cuối cùng cho sự tồn tại lại là đánh giá không đầy đủ.

Châu Âu đã mất rất nhiều thời gian mới đạt được sự đồng thuận cao về phát hành đồng tiền chung. Cũng chính từ khi có đồng Euro, Châu Âu đã xây dựng cho mình một hình ảnh hấp dẫn trong tiến trình nhất thể hóa, hình thành một trung tâm kinh tế lớn của thế giới.

Sức mạnh của đồng Euro đã được khẳng định khi vào thời điểm bắt đầu đưa vào sử dụng (năm 1999) tỷ giá 1 Euro=0,8 USD, sau đó đảo ngược 1 Euro=1,6 USD và hiện nay dù khủng khoảng nhưng vẫn đạt 1 Euro=1,3 USD.
Sự liên kết và hòa nhập giữa các quốc gia ở Châu Âu với nhau vẫn là cơ sở vững chắc cho đồng Euro tồn tại và phát triển, thậm chí ngay cả khi Châu Âu gặp khó khăn nhất vẫn có quốc gia tham gia (1/1/2011 Estonia là thành viên thứ 17 của Eurozone).

Do vậy có thể nói rằng Châu Âu, EU và Eurozone là không thể tách rời.

Nhật Bản: Kinh tế Nhật Bản những ngày cuối năm vẫn chưa khởi sắc. Theo dự báo GDP của Nhật quí 4 có thể tăng ở mức khiêm tốn 1,9%.

Không những vậy, năm 2011 (bắt đầu từ 1/4/2011) tốc độ tăng trưởng kinh tế Nhật thậm chí còn bằng 1/2 so với năm 2010 (1,5/3,1%). Nguyên nhân chính vẫn là đồng Yên tăng giá và đạt mức cao nhất trong vòng 15 năm trở lại đây.

Tâm lý bi quan dối với kinh tế Nhật do đồng Yên tăng giá được phản ánh “Với việc đồng JPY đang đứng ở các mức cao như hiện nay, xuất khẩu rất khó tăng trưởng thậm chí khi nhu cầu tại các quốc gia phát triển, mà chủ yếu là Mỹ, phục hồi”, quan điểm của nhà kinh tế Takuji Okubo tại Societe Generale.

Chính việc đồng yên tăng giá đã thôi thúc các doanh nghiệp Nhật chuyển sản xuất ra khỏi lãnh thổ Nhật. Điều này được giải thích như sự dịch chuyển của dòng vốn đầu tư, nhưng về bản chất đó là sự cắt giảm chi phí và tăng lợi nhuận của các doanh nghiệp.

Đây chính là sự lựa chọn khôn ngoan của các doanh nghiệp Nhật trong khoảng 20 năm trở lại đây. Có doanh nghiệp sản lượng sản xuất ở nước ngoài đạt tỷ lệ cao đến mức khó tin 80-94% như Fuji Xerox và Yamaha Motor.

Tuy nhiên, giải pháp nào cũng có mặt trái của nó. Chuyển sản xuất ra nước ngoài đồng nghĩa với thu nhập và việc làm tại Nhật sẽ giảm sút. Theo công bố  của viện nghiên cứu Dai-ichi Life Research Institute, Nhật Bản sản lượng trong nước trị giá 35.000 tỷ yên (420 tỷ USD) và gần 1 triệu việc làm đã bị mất trong năm 2008.

Thế mới hiểu, kinh tế là phạm trù không đơn giản, đồng tiền yếu phản ánh kinh tế gặp khó, đồng tiền mạnh kinh tế cũng không phải đã được hưởng lợi.

(tamnhin)